Το λόμπυ τού νερού

Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας (WHO) κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό τις λίστες με τις αιτίες θανάτου των ανθρώπων μέσα στο 2015 - σε παγκόσμια κλίμακα και ανά χώρα - και έδωσε προβλέψεις για το έτος 2030.  (http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/projections/en/)

				Year	2015		2030
				Region	WORLD		WORLD
Population (thousands)					7248570		8283372
GHE 2012 cause category					Deaths (000s)	% total	Deaths (000s)	% total
	All Causes				57321	100	70104	100
I.	Communicable, maternal, perinatal and nutritional conditions				12880	22.5	12015	17.1
	A.	Infectious and parasitic diseases			6448	11.2	5814	8.3
	B.	Respiratory infections			3231	5.6	3544	5.1
	C.	Maternal conditions			264	0.5	201	0.3
	D.	Neonatal conditions			2343	4.1	1914	2.7
	E.	Nutritional deficiencies			593	1.0	543	0.8
II.	Noncommunicable diseases				39189	68.4	51792	73.9
	A.	Malignant neoplasms			8727	15.2	12626	18.0
	B.	Other neoplasms			210	0.4	309	0.4
	C.	Diabetes mellitus			1556	2.7	2464	3.5
	D.	Endocrine, blood, immune disorders			533	0.9	686	1.0
	E.	Mental and behavioral disorders			247	0.4	266	0.4
	F.	Neurological conditions			1383	2.4	1838	2.6
	G.	Sense organ diseases			1	0.0	1	0.0
	H.	Cardiovascular diseases			17867	31.2	22245	31.7
	I.	Respiratory diseases			4234	7.4	5957	8.5
	J.	Digestive diseases			2311	4.0	2819	4.0
	K.	Genitourinary diseases			1179	2.1	1566	2.2
	L.	Skin diseases			115	0.2	160	0.2
	M.	Musculoskeletal diseases			209	0.4	271	0.4
	N.	Congenital anomalies			615	1.1	583	0.8
	O.	Oral conditions			1	0.0	2	0.0
III.	Injuries				5252	9.2	6297	9.0
	A.	Unintentional injuries			3864	6.7	4740	6.8
	B.	Intentional injuries			1388	2.4	1556	2.2

Οι λίστες αυτές μάς επιτρέπουν να προχωρήσουμε σε μία άμεση εκτίμηση - με το μεγαλύτερο δυνατό δείγμα πληθυσμού - για τα πιθανά βαθύτερα αίτια που οδηγούν στο θάνατο.  Ως γνωστό, έως σήμερα, διάφορα έχουν προταθεί: η μόλυνση τού περιβάλλοντος που δηλητηριάζει τις τροφές και τον αέρα, η παγκόσμια άνοδος τής μέσης θερμοκρασίας που δίνει την ευκαιρία σε παθογόνους οργανισμούς να πλήττουν μεγαλύτερα τμήματα τού πληθυσμού για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα ανά έτος, η κατάχρηση των αντιβιοτικών, η οποία επάγει εμφάνιση νέων μικροβιακών στελεχών, η αλλαγή τού τρόπου ζωής που οδηγεί σε καρδιαγγγειακά νοσήματα και νευρικές/ψυχικές διαταραχές και διάφορα άλλα.

Υπάρχει ωστόσο ένας κοινός παράγοντας, πάντοτε παρών, που επιμελώς αποσιωπάται, κάθε φορά που εμφανίζονται παρόμοια δεδομένα:  Όλοι οι άνθρωποι τον οποίων ο θάνατος καταγράφηκε και κατηγοριοποιήθηκε, ήταν χρήστες νερού.  Μία σύντομη αναδρομή σε στοιχεία παρελθόντων ετών, δίνει ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα.  

Κι όμως, η επιστημονική κοινότητα που σχετίζεται με την υγεία, όχι μόνο ήταν πάντοτε απρόθυμη να καταδείξει αυτό το θέμα - και τις διαρκώς ογκούμενες παρατηρήσεις - αλλά αντίθετα, προχωρούσε σε υποδείξεις σχετικά με ευεργετικές ιδιότητες τού νερού και παρότρυνε την πόση του σε μεγάλες ποσότητες.

Αυτή η εύνοια ελέγχεται πλέον έντονα, αφότου έγινε γνωστό ότι εταιρείες εμφιάλωσης ύδατος χρηματοδοτούσαν (και χρηματοδοτούν) ιατρικά συνέδρια, στα οποία φιαλίδια με το σχετικό προϊόν κυκλοφορούν ελεύθερα σε τραπέζια και έδρανα και προσφέρονται αφειδώς στους συνέδρους, ενώ φυσικά αποθανατίζονται από σχετικές φωτογραφήσεις και βιντεοσκοπήσεις για να διαφημιστούν μετά.

Ωστόσο, γιατί είναι το νερό τόσο επικίνδυνο και τελικά θανατηφόρο;  Μπορούμε να καταδείξουμε την βλαπτική του δράση μόνο μέσα από τις στατιστικές παρατηρήσεις ή να κατανοήσουμε και τους βαθύτερους μηχανισμούς δράσης του;

Στο παρελθόν προτάθηκε ότι μέρος τής επικινδυνότητας τού νερού οφείλεται όχι σε αυτήν καθ’ αυτήν τη δράση του αλλά σε παθογόνους μικροοργανισμούς που φιλοξενεί.  Παρ’ ότι αυτό επιτείνει την ακαταλληλότητα χρήσης τού λεγόμενου «μολυσμένου νερού», δεν δικαιολογεί όλους τους άλλους θανάτους που αποδίδονται σε άλλες τελικές παθήσεις (εκφυλιστικές ασθένειες, ατυχήματα κ.λπ.), οι οποίοι εμφανίζονται σταθερά στα άτομα που καταναλώνουν «καθαρό» νερό, δηλαδή νερό απαλλαγμένο από μικροβιακούς/παρασιτικούς παράγοντες.  Το παραπάνω υποδεικνύει μία βλαπτική δράση αυτού καθ’ αυτού τού νερού.  Το ότι μπορεί να φιλοξενεί μολυσματικούς παράγοντες, απλά κάνει την φύση του ακόμα πιο επικίνδυνη για τον άνθρωπο.  Ωστόσο, οι μηχανισμοί με τους οποίους το νερό βλάπτει το ανθρώπινο σύστημα δεν είναι ακόμα πλήρως γνωστοί.

Έως τα πρόσφατα χρόνια λοιπόν, η παραδοχή για τις βλαπτικές ιδιότητες τού νερού, εύρισκε δύσκολα τον δρόμο της, καθώς η θανατογόνος δράση του δεν μπορούσε να εξηγηθεί σε μοριακό επίπεδο.  Οι σημερινές εξελίξεις, ωστόσο, στην έρευνα είναι καταιγιστικές.  Αρκεί να αναφέρουμε το εξής παράδειγμα:  ύπαρξη νερού στα ηπατικά κύτταρα επιτρέπει την αποκοπή μορίων γλυκόζης από αποθηκευτικά μόρια γλυκογόνου και την απελευθέρωσή τους στο αίμα, με τις γνωστές ολέθριες επιπτώσεις για τα άτομα που πάσχουν από κάθε τύπο διαβήτη.  Σημειώστε εδώ ότι η γλυκόζη είναι ένα από τα δύο σάκχαρα από τα οποία αποτελείται η κοινή ζάχαρη, για την οποία οι διατροφολόγοι δεν είχαν κανέναν ενδοιασμό να την ονομάσουν «λευκό θάνατο».

Ένας ακόμα λόγος για τον οποίον οι επιστήμονες δεν παραδέχονται την άμεση απειλή τού νερού - αν και βρίσκεται μπροστά στα μάτια τους -, είναι η παράδοση.  Όπως είχε πει ο Μαξ Πλανκ «Οι νέες επιστημονικές αλήθειες δεν θριαμβεύουν επειδή πείθουν τους αντιπάλους να δουν το φως τής αλήθειας, αλλά επειδή οι αντίπαλοι κάποτε αποθνήσκουν και έρχεται στο προσκήνιο μία νέα γενιά, συνηθισμένη να ακούει την νέα αλήθεια».

Γενεές νερόφιλων και επιστημόνων εξαρτημένων από το νερό, έχουν αφήσει ισχυρό φορτίο δοξασιών υπέρ του νερού και είναι αναμενόμενο να είναι εξαιρετικά επίπονη η ανατροπή τους.  Τουλάχιστον, ως πρώτο βήμα, αναθεωρούνται παλιότερες πεποιθήσεις, σχετικά με την αναγκαιότητα τού νερού στις τόσο υπερβολικές ποσότητες που συστηνόταν.

Δυστυχώς η ως τώρα προσκόλληση στη συνήθεια τής κατανάλωσης νερού, απαγορεύει να σχεδιαστούν πειράματα συστηματικής παρατήρησης ανθρώπων που δεν καταναλώνουν νερό, για να χρησιμοποιηθούν ως ομάδες ελέγχου στις σχετικές μελέτες.  Αυτό οδηγεί στην αδυναμία στοιχειοθέτησης μία πλήρους μεταανάλυσης που θα αναδείκνυε την πραγματική διάσταση των επιπτώσεων τού νερού στην υγεία τού κοινού.  Το οποίο βέβαια, οδηγεί σε φαύλο κύκλο, ξεκάθαρα υπέρ τού νερού και μακριά από κάθε αντικειμενική επιστημονική δεοντολογία.

Έχουν καταγραφεί ωστόσο περιπτώσεις από περιορισμένο αριθμό ανθρώπων, οι οποίοι απώλεσαν την δυνατότητα να έχουν πρόσβαση σε νερό και σε υδατικά ροφήματα.  Τα αποτελέσματα είναι επίσης συντριπτικά, όπως η λίστα θανάτων τού Π.Ο.Υ.: ούτε ένας από αυτούς δεν πέθανε από τις αιτίες που πεθαίνουν όλοι οι άλλοι άνθρωποι, οι οποίοι καταναλώνουν νερό.

Αν και δεν είναι σκοπός τού παρόντος άρθρου να συζητήσει τους τρόπους αντιμετώπισης αυτής τής ανθρώπινης μάστιγας, είναι τουλάχιστον προφανές ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να πάρουν άμεσα μέτρα για την αποτροπή χρήσης τού νερού.  Είναι απλά γελοίο, ο καπνός να υπερφορολογείται τιμωρητικά, όταν στο κάπνισμα αποδίδονται 6 εκατομμύρια θάνατοι τον χρόνο (https://www.cdc.gov/tobacco/data_statistics/fact_sheets/fast_facts/) (σε παγκόσμιο επίπεδο), και να επιδοτείται αδρά η δυνατότητα πρόσβασης σε καθαρό νερό, όταν οι θάνατοι των ανθρώπων που το καταναλώνουν, ξεπερνούν τα 57 εκατομμύρια. 

Υ/γ.:  Όποιος κατάλαβε, κατάλαβε.  :-/